Với nhiều bạn trẻ hiện nay, việc hút shisha là một thú vui mới lạ, giúp thể hiện phong cách “sang chảnh” của mình. Vì thế nên càng ngày, càng có thêm rất nhiều bạn trẻ tìm đến với shisha, đưa thú vui này trở thành một trào lưu phổ biến ở Việt Nam hiện tại. Để rồi bất kỳ nơi đâu, từ những quán bar sang trọng đến những quán cafe bình dân, ai cũng có thể bắt gặp hình ảnh nhiều bạn trẻ bên những chiếc bình shisha, tận hưởng những luồng khói và hương thơm đầy “quyến rũ” của nó.
Và với nhiều người, shisha là một thú vui vô hại. Họ nghĩ rằng shisha đơn giản như một cốc cafe hay một cốc bia, cứ việc thoải mái thưởng thức mà không phải lo bất kỳ vấn đề nào về sức khỏe.
Vậy shisha có thực sự vô hại cho sức khỏe? Để trả lời câu hỏi này, bài viết sẽ nhẹ nhàng phân tích từng bước để biết shisha là thứ gì, nó chứa những gì trong đó, và khói thuốc của nó có vô hại như nhiều người đang tưởng hay không.
Có những gì trong một bình hút shisha?
Khói thuốc lá bình thường chỉ có vị khét, nhưng khói shisha thì có nhiều hương thơm rất lạ và quyến rũ, bởi bình shisa sử dụng thứ thuốc lá được làm ngọt bằng mật ong hay các loại vị trái cây thơm hương như táo, mận, dừa, xoài, bạc hà, dâu… Đó là lý do vì sao nhiều bạn trẻ yêu thích khói shisha.
Nhưng shisha nào chỉ có thế: vì siro trái cây hay đường trái cây thường làm ẩm thuốc, nên người ta dùng gỗ hay than chì để đốt cháy tạo khói trong bình shisha. Và như thế, khi hút shisha, bạn hút vào người và thải ra rất nhiều độc tố gồm có khí CO, kim loại nặng,... làm giảm khả năng tuần hoàn của máu đến các bộ phận cơ thể bạn. Không chỉ có bạn, người ngồi gần bạn cũng sẽ hít vào người các chất độc tương tự.
Cụ thể, khói thuốc shisha có thể gây hại như thế nào?
Vì thuốc lá shisha có chứa nicotine trong thuốc lá, nhựa thuốc lá, khí CO và kim loại nặng như arsenic và chì. Như vậy, người hút shisha có nguy cơ mắc các chứng bệnh giống hệt như của một người hút thuốc lá bình thường: bệnh tim, ung thư, bệnh hô hấp và những ảnh hưởng khác đối với phụ nữ mang thai.
Một người hút thuốc bình thường có thể “nhâm nhi” một điếu thuốc với khoảng thời gian tối đa là 5 phút. Nhưng với một người hút shisha, thời gian “thưởng thức” sẽ kéo dài hơn, đồng nghĩa với việc chính người hút và những người hít chung quanh sẽ dễ “ngấm” muôn thứ chất độc vô hình trong làn khói trắng shisha. Đó là chưa nói đến việc lượng chất độc thải ra trong một luồng shisha hít vào còn “đẫm” hơn một hơi thuốc lá hít vào nữa.
Thậm chí, một đợt hút shisha thông thường kéo dài trong khoảng 1 giờ đồng hồ, nghĩa là người hút và người hít phải sẽ hấp thu nồng độ các chất độc hại cao hơn rất nhiều. Nhiều cuộc nghiên cứu đã cho thấy rằng trong 1 giờ “tận hưởng” shisha, lượng khói hít vào bằng với lượng khói từ hơn 100 điếu thuốc lá, cao gấp 100-200 lần so với khi hút một điếu thuốc bình thường.
Hiểu rõ như vậy, bạn sẽ thấy rằng, tác hại của shisha còn “kinh khủng” hơn cả thuốc lá bình thường. Và người hút lẫn người hít phải shisha đều có nguy cơ dễ mắc các bệnh nguy hiểm cao gấp hàng trăm lần so với khói thuốc bình thường: ung thư phổi, ung thư miệng, thực quản, dạ dày, suy giảm chức năng phổi, giảm khả năng sinh sản. Các chất sinh ra từ khói thuốc sử dụng trái cây sẽ làm tăng nguy cơ ung thư miệng.
Khói thuốc shisha cũng gây ra bệnh lý tim mạch do làm nghẽn các mạch máu. Hàm lượng nicotine và cotinine trong máu, nước bọt, nước tiểu người hút shisha sẽ gây hại cho các mô răng lợi. Ngoài ra, do sử dụng bình hút shisha chung nên sẽ dễ mắc bệnh truyền nhiễm như lao, nhiễm nấm, helicobacter trong loét dạ dày có thể lây qua do việc hút chung ống của bình shisha.
Một số người có suy nghĩ sai lầm rằng hút shisha không bị nghiện bởi vì nước sử dụng trong bình shisha đã hấp thu hết nicotine rồi. Nhưng thực tế, bởi vì chỉ có một số nicotine mới được hấp thu trong nước nên người hút shisha vẫn hút lượng nicotine đủ để dẫn đến bị nghiện hút shisha.
Đừng tưởng Shisha có nguồn gốc thảo dược dùng trong đông y thì an toàn!
Shisha dù có nguồn gốc từ các loại lá cây hay từ những thứ khác đều thường có chứa nicotine. Hương trái cây hay hương cây cỏ trong shisha không hẳn là vô hại, an toàn cho sức khỏe. Thậm chí cho dù sử dụng trong shisha không có chất nicotine đi nữa, thì những độc tố trong than dùng để đốt shisha vẫn gây hại như thường, làm cho người hút lẫn người hít có nguy cơ nhiễm độc do khí CO và những độc tố khác.
Người hút khói thuốc gián tiếp cũng bị ảnh hưởng nguy hại cho sức khỏe. Nếu như người hút shisha ngồi cạnh những người xung quanh ở nơi công cộng và sử dụng shisha có chứa nicotine, thì người xung quanh cũng hít phải khói thuốc giống như hít khói thuốc của người hút thuốc lá thông thường với nguy cơ mắc bệnh cao hơn cả trăm lần.
Đừng chết vì thiếu hiểu biết!
Trào lưu hút shisha đang được xem là mốt thời thượng và thể hiện đẳng cấp “sang chảnh” của giới trẻ ngày nay. Tuy nhiên, shisha không bao giờ vô hại như nhiều người lầm tưởng. Các nghiên cứu y học thực tế đã chứng minh hút shisha là có hại mà còn có hại cao hơn gấp 100 lần so với hút thuốc lá bình thường. Cả CDC và WHO cũng đã lên tiếng khuyến cáo trào lưu này trong cộng đồng.
Bạn có quyền chọn cho mình những thú vui thư giãn. Bạn có quyền tham gia vào một trào lưu nào đó giúp bạn thể hiện bản thân. Nhưng trước hết, hãy biết khôn ngoan và thận trọng cân nhắc đến tác hại mà thú vui hay trào lưu đó có thể mang đến cho bạn và cho những người chung quanh.
Nếu bạn là người luôn theo đuổi một lối sống lành mạnh, tích cực, hiện đại và văn minh, thì shisha không bao giờ là lựa chọn của bạn!
BS. Doãn Uyên Vy – BV Chợ Rẫy
HỒNG THIỆN MỸ